Gmina Wilkowice przez swą atrakcyjność inwestycyjną, pozwoliła w ostatnim 20-leciu na ulokowanie na tym terenie kilkunastu nowych zakładów przemysłowych. Wydzielenie na terenie Gminy odpowiednich terenów i ich uzbrojenie stało się początkiem Strefy Aktywności Gospodarczej (SAG).

Pomysłodawcą utworzenia Strefy Aktywności Gospodarczej w Wilkowicach były ówczesne władze Gminy – Wójt oraz Rada Gminy Wilkowice oraz ich następcy w kolejnych kadencjach, którzy konsekwentnie podejmowali kolejne decyzje związane z tworzeniem i rozwojem terenów wydzielonych pod przemysł i usługi.

Wg informacji przekazywanych do mediów przez władze Gminy, pomysł stworzenia terenów dedykowanych przedsiębiorcom pojawił się już w latach 90tych XX w. W dokumentacji Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilkowice” przyjętego Uchwałą Rady Gminy Wilkowice w 1997 r. pojawiły się pierwsze wzmianki o stworzeniu terenów dedykowanych rozwojowi usług i przemysłu.

Pomysłowi stworzenia SAG sprzyjały ówczesne trendy tworzenia sprzyjających warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz powoływanie do życia różnego typu stref aktywności gospodarczej w całej Polsce (także strefy ekonomiczne, strefy przemysłowe). Tworzenie tego rodzaju terenów miało na celu przyciągnięcie inwestorów do krajów przedakcesyjnych lub wczesnoakcesyjnych. Miejsca te miały również stwarzać konkurencyjne warunki dla rodzimych przedsiębiorców. Należy tu również podkreślić, że rozwijająca się również wtedy intensywnie sieć instytucji otoczenia biznesu, chętnie nawiązywała współpracę z samorządami. Z kolei tworzenie terenów przemysłowych na terenach wiejskich miało na celu kształtowanie tzw. wielofunkcyjności (zagospodarowania oraz rozwoju).

Stworzenie Strefy Aktywności Gospodarczej w Wilkowicach początkiem XXI w. wychodziło naprzeciw planowanym inwestycjom o charakterze ponadlokalnym, np. budowie drogi ekspresowej (dzisiejsza droga nr S1), która z jednej strony swoją uciążliwością i uwarunkowaniami inwestycji wykluczała część terenów Gminy z dotychczasowego charakteru użytkowania, z drugiej strony zaś dawała nowe możliwości wykorzystania dotychczasowych terenów rolniczych na cele komercyjne. W tym celu niezbędny był jednak cały zestaw decyzji oraz inwestycji.

Jeszcze końcem XX w. wyraźne było odchodzenie od rolnictwa przez mieszkańców gminy, przy jednocześnie rosnącym bezrobociu na tym terenie (głównie wśród osób młodych, o niskim poziomie kwalifikacji zawodowych). Wielu mieszkańców decydowało się na migrację zagraniczną – następował odpływ osób młodych, zdolnych i aktywnych zawodowo, co wobec istniejącej wówczas struktury wiekowej i starzejącego się społeczeństwa stanowiło poważny problem dla Gminy zarówno ówcześnie, jak i w perspektywie kolejnych kilkunastu, kilkudziesięciu lat. Zmieniało się zainteresowanie turystyką, w której pierwotnie upatrywano szansę rozwoju dla Gminy – wobec wzrostu znaczenia Szczyrku malała rola Bystrej – jednego z sołectw Gminy, mającej kiedyś charakter miejscowości uzdrowiskowej. Nie bez znaczenia pozostawał fakt likwidacji i przekształceń dawnych ośrodków wypoczynkowych (np. dawnego ośrodka MSWiA „Magnus” oraz Domu Wypoczynkowego „Sadyba”), które to sprawiły, iż turystyka w Gminie Wilkowice została znacząco ograniczona do pobytów krótkoterminowych. Stworzenie SAG miało przyciągnąć inwestorów, którzy docelowo stworzą nowe, atrakcyjne miejsca pracy dla mieszkańców Gminy Wilkowice, w tym tych odchodzących z rolnictwa, czy szukających alternatywy poza szeroko pojmowaną turystyką.

Pomysłowi sprzyjały także wspomniane wcześniej warunki rynkowe i planowane z rozmachem inwestycje o charakterze ponadlokalnym, możliwości pozyskania dofinansowań na takie cele oraz aktualne prace planistyczne prowadzone w Gminie (prace nad planami zagospodarowania przestrzennego).

Rejon Strefy Aktywności Gospodarczej w Wilkowicach obejmował pierwotnie obszar ok 27 ha, spośród 35 ha wydzielonych w 2006 r. w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy pod przemysł i usługi, na dawnych gruntach rolnych. Tereny te w roku 2012 w wyniku rosnących potrzeb ze strony inwestorów zostały dwukrotnie rozszerzone.

Struktura własnościowa gruntów była pierwotnie bardzo zróżnicowana – od własności prywatnej, po mienie gminne oraz będące we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w Opolu. W momencie tworzenia SAG teren ten tworzył w całości strefę greenfield (dawne tereny rolnicze).

Jednym z ważniejszych działań w SAG było uzbrojenie terenu i budowa drogi dojazdowej o odpowiedniej nośności. Tam gdzie było to wymagane – firmy rozpoczynające aktywność w SAG rozbudowywały istniejącą infrastrukturę (budowa dróg prywatnych, wewnętrznych, dalsze zbrojenie terenu).

Dziś SAG w Wilkowicach funkcjonuje na terenie przygotowanym komunikacyjnie pomiędzy węzłami Wilkowice oraz Buczkowice przy dzisiejszej drodze ekspresowej S1 relacji Bielsko-Biała - Zwardoń, usytuowany pomiędzy ulicami - Szczyrkowską (7479S) oraz Żywiecką (byłą DW942), w odległości 500 m od stacji kolejowej Wilkowice Bystra (linia Katowice-Zwardoń-Żylina). Jako niewątpliwy atut tej lokalizacji zaliczyć należy dostęp do bocznicy kolejowej, która na potrzeby przedsiębiorców może być na nowo wykorzystana.

PRZEDSIĘBIORCY W SAG

Wilkowicka Strefa Aktywności Gospodarczej nie posiada jednolitego profilu gospodarczego. Pierwszym zakładem, który powstał w strefie była Kera Ceramika S.C. Uroczyste otwarcie zakładu odbyło się 16 grudnia 2011 roku. Na dzień dzisiejszy w Strefie Aktywności Gospodarczej w Wilkowicach działa kilkunastu przedsiębiorców:

• KERA-CERAMIKA s.c. - producent ceramiki i kamionki stołowej
• LENKO S.A. - producent różnorodnych tkanin i opakowań, członek Grupy MARMA
• POL-LAB Sp. Z o.o. Sp. k. - producent sprzętu laboratoryjnego oraz mebli laboratoryjnych
• BULTEN Polska S.A. - jeden z największych w Europie producentów wyrobów śrubowych dla przemysłu motoryzacyjnego
• F.U. EURO-WIND PAWEŁ ZMILCZAK - zajmuje się montażem, serwisowaniem oraz naprawą wind hydraulicznych, remontami kontenerów, burt, naczep, plandek
• EKO-WTÓR Jakubiec – firma zajmuje się hurtowym i detalicznym zbieraniem, sortowaniem i belowaniem szerokiego asortymentu surowców wtórnych oraz ich recyklingiem
• ADAMUS Jerzy Adamus, Agata i Rafał Dobija Sp. j. – firma zajmuje się plastyczną obróbką stali (metalforminigiem)
• Sil-Trade - prowadzi działalność handlową zarówno w kraju, jak i w transakcjach międzynarodowych w zakresie specjalistycznych wyrobów metalurgicznych
• Prosperplast Sp. z o.o. – spółka to jeden z liderów wśród producentów, nie tylko w Polsce, ale także w Europie szerokiej gamy artykułów z branży tworzyw sztucznych do domu i ogrodu
• Mika Sp. z o.o. – producent nakrętek plastikowych
• ASK Poland Sp. z o.o. - firma z branży automotive, specjalizuje się w produkcji elektroniki, dostarczając wysokiej jakości systemy audio (głośniki, subwoofery i wzmacniacze audio) oraz systemy antenowe do samochodów
• KIM POLAND – branża meblarska
• Firma Produkcyjno Usługowa  “KAMIL” – sprzedaż kosmetyków ekologicznych
• OLMACO  Spółka z o.o. – dzierżawa nieruchomości
• Techsystem – sprzedaż narzędzi montażowych,hydraulicznych oraz sprzętu chłodniczego, stołów obrotowych i robotów współpracujących
• Alux – producent specjalistycznych stołów prasowalniczych .

Szacuje się, iż ww. przedsiębiorcy zatrudniają ok. 2000 pracowników (brak szczegółowych danych).

PROCES TWORZENIA I ROZWOJU SAG

Lata 90-te XX w. – prace koncepcyjne

1997 – Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy

2001-2007 - Wykupygruntów (osoby fizyczne, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa)

2006 – przyjęcie planu zagospodarowania przestrzennego wskazującego tereny pod przemysł i usługi

2006 – budowa wodociągu i kanalizacji

2007-2015 – sprzedaż i zamiana gruntów w strefie aktywności gospodarczej

2010-2012 – budowa ciągu ulic Rolniczej oraz Eugeniusza Kwiatkowskiego

2012 – przyjęcie kolejnego planu zagospodarowania przestrzennego rozszerzającego tereny pod przemysł i usługi

2013 – rozbudowa wodociągu

2014 – otwarcie węzła „Wilkowice” w ciągu drogi ekspresowej (obecnie S1)

2015 – uruchomienie komunikacji publicznej w SAG

2021 – rozwój transportu publicznego w rejonie strefy i zmiana siatki połączeń komunikacyjnych

W obrębie Urzędu Gminy w Wilkowicach działania związane z uruchomieniem SAG realizowało kilka komórek organizacyjnych – m.in. geodezja, urbanistyka, inwestycje, drogownictwo i regulacja stanu prawnego nieruchomości, zamówienia publiczne, gospodarka nieruchomościami i rolnictwo oraz promocja. Nad całością i koordynacją realizowanych zadań czuwał Wójt Gminy.

Główną zachętą do inwestowania na terenie Gminy były relatywnie niskie ceny gruntów, z dobrym przygotowaniem pod inwestycję, z jednoczesnym wysoce dogodnym położeniem komunikacyjnym. Gmina nie stosowała zwolnień podatkowych, jednak w początkowym okresie rozwoju SAG prowadziła mało ekspansywną politykę podatkową.